YAZAN: DR MURAT BERKSOY Herkes sağlıklı bir bebek sahibi olmanın hayalini kurar. Ama bu hayalin sadece doğumla başlamadığını biliyor muydunu...
YAZAN: DR MURAT BERKSOY
Herkes sağlıklı bir bebek sahibi olmanın hayalini kurar. Ama bu hayalin sadece doğumla başlamadığını biliyor muydunuz? Aslında bu hikâye, gebelikten çok önce başlıyor: “Gebe kalmadan önceki bakım”, yani bilimsel adıyla “prekonsepsiyonel bakım”la.
Peki bu bakım ne demek? Neden önemli? Kimler yapmalı? Gelin hep birlikte, karmaşık tıbbi terimleri bir kenara bırakıp sade bir dille öğrenelim.
Gebe Kalmadan Önce Sağlık Başlar
Gebelik öncesi bakım, sadece anne adayını değil, baba adayını da ilgilendiriyor. Çünkü sağlıklı bir bebek, sağlıklı bir anne ve sağlıklı bir babayla mümkün oluyor. Bebek sağlığı, annenin hamile kalmadan önceki sağlığıyla doğrudan bağlantılıdır. Yani hazırlık çok önemli.
Gebe Kalmadan Önce Nelere Dikkat Etmeliyiz?
1. Sağlıklı Yaşam Alışkanlıkları:
- Sigarayı bırakmak
- Alkolü azaltmak ya da hiç almamak
- Kafein (çay, kahve) tüketimini sınırlamak
- Düzenli, dengeli ve antioksidan açısından zengin beslenmek
- Düzenli egzersiz yapmak (ama aşırıya kaçmamak!)
2. Vücut Ağırlığına Dikkat:
Ne çok zayıf ne de çok kilolu olmak iyi değil. Aşırı kilolu ya da düşük kilolu olmak, yumurtlamayı etkileyebiliyor. Bu yüzden ideal kilo aralığında olmak gebelik şansını artırıyor.
3. Kronik Hastalıkların Kontrolü:
Diyabet, tiroit hastalığı, çölyak, hatta depresyon gibi kronik hastalıklar, bebek sahibi olma sürecini etkileyebilir. Bu hastalıkları kontrol altına almak, tedavi olmak gerekir.
4. Gerekli Vitamin ve Takviyeler:
En çok önerilen takviye: Folik asit. Ama tek başına yeterli değil. B12 vitamini de önemli. Doktor kontrolünde alınmalı.
Stres, Gebeliğin Gizli Düşmanı
Stresin, hormonlarımız üzerindeki etkisi sandığımızdan daha büyük. Uzun süreli stres, yumurtlamayı durdurabilir. Erkeklerde sperm sayısını azaltabilir. Bu yüzden çiftlerin psikolojik destek alması, hobilerle ilgilenmesi, birlikte zaman geçirmesi çok önemli.
Doğurganlığı Etkileyen Faktörler
- Yaş: Kadınlarda 35 yaşından sonra doğurganlık azalıyor. Erkeklerde de 40 yaş sonrası sperm kalitesi düşüyor.
- Enfeksiyonlar: Özellikle cinsel yolla bulaşan hastalıklar (örneğin klamidya) fallop tüplerine zarar vererek kısırlığa yol açabilir.
- Çevresel faktörler: Kimyasal maddelere, boya, böcek ilaçlarına maruz kalmak doğurganlığı etkileyebilir.
- İlaç kullanımı: Bazı ilaçlar (örneğin romatizma ilaçları, bazı antibiyotikler, antidepresanlar) doğurganlığı etkileyebilir.
Beslenme ile Doğurganlığı Güçlendirmek Mümkün mü?
Evet! Sağlıklı ve renkli bir tabak doğurganlığın dostudur. Özellikle:
- Yeşil yapraklı sebzeler
- Ceviz, badem gibi sağlıklı yağlar
- Baklagiller
- Kırmızı ve mor meyveler (antioksidan zengini!)
- Kaliteli protein kaynakları
Tüm bunlar hem yumurta hem sperm kalitesini artırabilir.
Kadınlar Kadar Erkekler de Hazırlık Yapmalı
Unutmayalım ki çocuk sahibi olmak iki kişinin hikâyesi. Sadece kadınların değil, erkeklerin de bu sürece hazırlanması gerekir. Sigara içen, kötü beslenen, kimyasallara maruz kalan bir baba adayının spermi de etkilenir. Erkekler için öneriler:
- Dar kıyafetlerden kaçının
- Sıcak banyo, sauna gibi aşırı ısıdan uzak durun
- Renkli sebzelerle dolu bir tabak hazırlayın
- Koenzim Q10, çinko, selenyum, E vitamini gibi takviyeleri doktorla konuşun
Gebeliğe Hazırlıkta Bitkisel Destekler Ne Kadar Etkili?
Bitkisel destekler bazı durumlarda faydalı olabilir. Örneğin, “Vitex agnus-castus” (hayıt tohumu) kadınlarda hormonal dengeyi destekleyebilir. “Tribulus terrestris” ise yumurtlama sorunlarında yardımcı olabilir. Ancak unutmayın, her bitkisel ürün herkes için uygun olmayabilir. Kişiye özgü takviyeler bu konularda uzun yıllar deneyimli olan doktorlar tarafından değerlendirilmelidir.
Gebe kalmadan önce vücudumuzu ve ruhumuzu hazırlamak, sadece gebelik sürecini değil, bebeğimizin tüm yaşamını etkiler. Bu nedenle, anne ve baba adaylarının birlikte, bilinçli ve kararlı adımlar atması gerekir.
Sağlıklı nesiller için, gebelik öncesi bakım ihmal edilmemeli. Her şeyden önce, sağlıkla gelen bir bebek en büyük hediyedir.
Hiç yorum yok